Η Πάνω Πάντα Οθωνών - diapontia.gr

Ως Πάνω Πάντα αναφέρεται η μία από τις δύο γεωγραφικές περιοχές του νησιού των Οθώνων. Περιλαμβάνει κυρίως το δυτικό τμήμα  του νησιού (ενώ η Κάτω Πάντα καλύπτει το κεντρικό και ανατολικό τμήμα των Οθωνών.)

Συγκεκριμένα περιλαμβάνει οικισμούς του νησιού όπως το Χωριό, τη Δάφνη, το Σταυρό κ.λπ.) 

Το Χωριό 

Το Χωριό είναι μια συνοικία των Οθωνών και  το δυτικότερο σημείο της Ελλάδας. Ήταν ο πρώτος οικισμός και η πρώτη "πρωτεύουσα" του νησιού. Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (χτίστηκε το 1864). Το Χωριό απέχει περίπου 6 χιλιόμετρα από το λιμάνι του νησιού και περίπου 2 χιλιόμετρα με τα πόδια από το Ημεροβίγλι, το ψηλότερο σημείο του νησιού.

Ο οικισμός ονομάζεται "Χωριό", επειδή ήταν καταρχήν ο πρώτος και ο πολυπληθέστερος οικισμός του νησιού. Το όνομα αυτό χρησιμοποιείται έως και σήμερα. Η ονομασία των ντόπιων είναι Χωριανοί και όλοι τους έχουν το ίδιο επώνυμο (Κατέχης), το οποίο ήταν αρχικά προσωνύμιο και πηγάζει από την λέξη "κατοχή" εφόσον ήταν από τους πρώτους (κατά τον τελευταίο αποικισμό του νησιού) που κατοίκησαν και "κατείχαν" τον συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο. Για να ξεχωρίζουν μεταξύ τους έχουν τοπικά προσωνύμια (παρατσούκλια), όπως Αμπάτες, Ντίος, Μποτσόλης, Πλαστήρας, Καπακές, Μπουρτουλής, Μαρκαντάσης, Μουρούνας, Σπούργος, Λούμπης, Τσερέτος, Κατσουλάς, Συνέβης κ.άλ. που πάντα ακολουθούν το επίθετο.

Οι πρώτοι άποικοι (της νεότερης ιστορίας) των "Οθωνών" καταγόμενοι από την Ήπειρο και τους Παξούς  αποφάσισαν να χτίσουν τα σπίτια τους σε αυτό το σημείο του νησιού, λόγω των πολλών επιθέσεων που αντιμετώπιζαν από τους πειρατές.

Οι λόγοι της μετανάστευσης τους δεν είναι απολύτως σαφείς και μπορεί να είναι πολλαπλοί. Τα κυριότερα κύματα μετανάστευσης στα Διαπόντια Νησιά ξεκίνησαν γύρω στο 1600, έφτασαν στο ανώτατο σημείο κάποιου χρόνου κατά τον 19ο αιώνα και έληξαν γύρω στο 1800 φτάνοντας στους Οθωνούς ξεκινώντας από την Πάνω Πάντα, την Ερεικούσα και τέλος στο Μαθράκι. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο προπάτορας των πρώτων κατοίκων της Πάνω Πάντας Οθωνών λέγονταν Βελλιανίτης και είχε καταγωγή από τους Παξούς.

Ο λόφος του Χωριού ήταν το μόνο μέρος που εκείνη τη στιγμή που έδειχνε να είναι ασφαλές για τη ζωή τους, καθώς δεν υπάρχει οπτική επαφή με τη θάλασσα. Στη συνέχεια, επεκτάθηκαν σε άλλα μέρη του νησιού όπου δημιούργησαν νέους οικισμούς όπως η Δάφνη. Η κύρια εργασία των Χωριανών ήταν η ελιά και το λάδι της, καθώς μερικοί από αυτούς είχαν ιδιωτικά ελαιοτριβεία δίπλα στα σπίτια τους. Η πλειοψηφία του ανδρικού πληθυσμού του Χωριού ήταν ναυτικοί, (καπετάνιοι, μηχανικοί κ.λπ.) και αργότερα μετανάστες στο εξωτερικό κυρίως της Ηνωμένες Πολιτείες, πράγμα που συνεχίζεται ως και σήμερα ,όπως και στους άλλους οικισμούς του νησιού.

Τα σπίτια του Χωριού είναι παραδοσιακά χτισμένα με πέτρα και κεραμίδια αλλά δεν παρουσιάζουν την Ενετική επιρροή που έχουν τα Κερκυραίικά χτίσματα. Αντιθέτως προσεγγίζουν την Ηπειρώτικη αρχιτεκτονική. Είναι χτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο, εφόσον όλοι οι ιδιοκτήτες είναι συγγενείς.

Η Δάφνη 

Η Δάφνη είναι χωριό στην περιοχή της Πάνω Πάντας, στο νησί των Οθωνών. Θεωρείται ένας από τους αρχικούς οικισμούς του νησιού. Πριν από τη μαζική μετανάστευση προς το τέλος του εικοστού αιώνα, η Δάφνη θεωρούταν το πιο πυκνοκατοικημένο χωριό του νησιού με τουλάχιστον 250 κατοίκους στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Παρόλο που σήμερα ο οικισμός εγκαταλείπεται σε μεγάλο βαθμό από τους μόνιμους κατοίκους, η Δάφνη έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση κατοικιών στο νησί των Οθωνών. Οι περισσότερες από αυτές χτίστηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα και έχουν ξεχωριστή τοπική αρχιτεκτονική. Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει κάποια αποκατάσταση αυτών των σπιτιών από ντόπιους και άλλους. Τα σπίτια είναι ξεχωριστά χτισμένα και διασκορπισμένα μέσα σε αιωνόβιους ελαιώνες με θέα προς την Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος. Η εκκλησία της Παναγίας και το συνοδευόμενο νεκροταφείο της είναι ένα ξεχωριστό μνημείο στην περιοχή. Χτίστηκε στην κορυφή ενός λόφου το 1600 και είναι εντυπωσιακά καλά διατηρημένο σήμερα. Υπάρχει επίσης ένα μονοπάτι από τη Δάφνη μέχρι την ακτή του Φυκιού.

Ο Σταύρος 

Ο Σταύρος είναι οικισμός της Πάνω Πάντας. Το όνομα του προέρχεται από το μνημείο του Σταυρού, που βρίσκεται σε υψόμετρο 217 μέτρων, το οποίο σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση αποτίει φόρο στη σφαγή των κατοίκων του νησιού από τον οθωμανικό στόλο υπό τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα το 1537, όταν τα Διαπόντια Νησιά και η Κέρκυρα ήταν μέρη της Δημοκρατίας της Βενετίας.

Αξιοσημείωτα άτομα με το επώνυμο Κατέχης:

• Linda Katehi (γενν. 1954), Ελληνοαμερικανίδα μηχανικός, Καθηγήτρια Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Texas A&M University .
• Dale Katechis, ιδιοκτήτης του Oskar Blues Brewery στο Κολοράντο.
• Αναστάσιος Κατέχης, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών.
• Σπύρος Κατέχης, ελληνοαιγύπτιος στρατιωτικός αρχηγός και κατάσκοπος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πηγή: wikipedia.org